مفاتیح‌الحیات کتابی حدیثی رفتاری، اثر آیت‌الله عبدالله جوادی آملی که به جلد دوم و مکمل مفاتیح‌الجنان شهره شده‌است .
تأکید آن بیشتر بر روایاتی است که به رفتارهای فرهنگی ـ اجتماعی و حوزه اخلاق و حقوق اجتماعی مربوط
می‌شود.[۱]
این کتاب در بهار سال ۱۳۹۱ بوسیله نشر اسراء منتشر شد.[۲]
این کتاب توسط گروهی از نویسندگان حوزه علمیه قم تحت نظارت جوادی آملی به نگارش درآمد.[۳]
آیت الله جوادی آملی در خطبه نماز جمعه ۲۱ تیرماه ۱۳۸۷ بر ضرورت نگارش جلد دوم مفاتیح با تمرکز بر تبیین
مسائل روزمره زندگی مردم، اینگونه تأکید کرده بودند: «جلد دوّم مفاتیح الجنان جایش خالی است که إن شآءَ الله
یک عدّه‌ای باید بنویسند تا معلوم بشود دین تنها این نیست که ما زیارت بکنیم و ذکری بگوییم… امّا دین تنها اینها
نیست!… گوشه دیگر هم همین ائمه فرمودند… در باب اطعمه و اشربه ملاحظه بکنید… از این روایات که مفاتیحِ
حیات ماست، فراوان است…»[۴]
نشر
این کتاب توسط مرکز نشر اسراء قم در بهار ۱۳۹۱ به چاپ رسید
و در اولین عرضه آن در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در تابستان ۱۳۹۱ با استقبال بسیار زیادی مواجه شد.
انتشار آن در طی دو سال اول با بیش از ۱۵۰ بار تجدیدچاپ و نزدیک به ۷۵۰ هزار نسخه (۱۴۹ چاپ[۵] و هر چاپ در شمارگان ۵۰۰۰
نسخه[۶]) آنرا در ردیف یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها قرار داد.[۷][۸]
پس از ۱۷۸ بار چاپ، ویراست دوم کتاب منتشر شد و تا بهمن ۱۳۹۳ به چاپ ۱۹۰ رسید که ویرایشهای جدید همراه با اصلاحات و اضافاتی می‌باشد.[۹]
بخشهای کتاب
موضوغات این کتاب در ۵ بخش موضوعی تقسیم‌بندی شده و بیش از ۶هزار حدیث در آن بکار رفته‌است.
کتاب از فصل‌های متعددی تشکیل شده و در هر فصل احادیث معتبری در خصوص موضوعات آن فصل ارائه شده‌است.
«مسافرت، امکانات زندگی، نظافت و بهداشت، لباس وپوشش، خواب و بیداری، صله رحم، درآمد و مسائل اقتصادی،
نگهداری حیوان، درختکاری و…» از جمله بخشهای این کتاب مفید و کاربردی و خواندنی است.
مفاتیح الحیاة ۵ بخش و یک خاتمه دارد:
بخش اول، تعامل انسان با خود می‌باشد.
برخی فصل‌های این بخش: تفکر، یادگیری، حفظ تن، نظافت، خوردن، لباس، آراستگی، مسکن، مسافرت، خواب، تفریح، ورزش و… است.
بر اساس بخش اول این کتاب تعامل انسان با خود مورد توجه قرار گرفته است. در این بخش به آبادانی زمین توسط انسان اشاره شده است.
همچنین به اهمیت تفکر و تدبر در بیانامامان شیعه پرداخته شده است.
برای نمونه عبادت واقعی، تفکر در کار خداوند دانسته شده است.
در ادامه به بحث اجتناب از تکلف و دشواری اشاره شده است که بر اساس آنروایاتی نقل می‌شود که متکلفان مورد بی مهری پبامبر اسلام
قرار می‌گیرند و به سختی نکوهش می‌شوند.[۱۰]
بخش دوم، تعامل انسان با همنوعان است که شامل فصل‌های خویشاوندان، مسلمانان، بیگانگان، مستضعفان، دشمنان، شهروندان و…
است.
بخش سوم، تعامل مردم و نظام اسلامی است که شامل: نظام سیاسی، نظام اجتماعی، شهرداری، امور اقتصادی و… است.
بخش چهارم، تعامل انسان با حیوان است که شامل نگهداری حیوان، بهره‌گیری از حیوان، حقوق حیوان، و… می‌باشد.
بخش پنجم، تعامل انسان با محیط زیست است که شامل محیط زیست، خاک، درختکاری، فضای سبز، باد و باران، دریاها، راه‌ها، مواد
سوختی، گردشگری و… است.
بخش خاتمه، شامل کارها در روزهای ماه قمری، سنت‌ها و… است.
ترجمه به دیگر زبان‌ها
کتاب مفاتیح الحیات با ترجمه اکمل کامل به زبان اندونزیایی ترجمه می‌شود.[11
منبع:
1.جلد دوم مفاتیح / تأکید بر انتشار مفاتیح حیات (کتاب‌نیوز)
2.شاهکار آیت الله جوادی آملی رکورد زد خبرآنلاین
3.«رونمایی از کتاب «مفاتیح الحیاه»». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. بازبینی‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۲.
4. جلد دوم مفاتیح / تأکید بر انتشار مفاتیح حیات وبگاه کتاب نیوز
5.مفاتیح الحیات به چاپ یکصد و چهل و نهم رسید
6.اطلاعات 98 چاپ در سایت خانه کتاب
7.«نگاهی به کتاب مفاتیح الحیاة اثر «آیت الله جوادی آملی»؛ کتابی که نقطهٔ مقابل تفکر سکولار را به نمایش می‌گذارد». صدا و سیمای مرکز زنجان. بازبینی‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۲.
8.«نگاهی به کتاب مفاتیح الحیاة اثر آیت‌الله جوادی آملی». جهان نیوز. بازبینی‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۲.
9.««مفاتیح‌الحیات» به چاپ ۱۹۰ رسید!». تی نیوز. بازبینی‌شده در 18 تیر 1394.
10.http://www.portal.esra.ir/Pages/Index.aspx?kind=1&lang=fa&id=MjY5NQ%3d%3d-cMk8k5wzUv8%3d
11.http://mehrnews.com/news/2853449/كتاب-مفاتیح-الحیاه-به-زبان-اندونزیایی-ترجمه-می-شود
