انسان برخلاف آنچه كه خودش خيال مى كند، يك شخص نيست. يك شخص واحد است اما يك شخص مركّب نه بسيط؛ يعنى ما كه اينجا نشسته ايم (به همان تعبيرى كه در حديث آمده است) يك جماد اينجا نشسته است، يك گياه هم اينجا نشسته است، يك حيوان شهوانى هم اينجا نشسته است، يك سَبُع و درنده هم اينجا نشسته است، يك شيطان هم اينجا نشسته است و يك فرشته هم در همين حال اينجا نشسته است.

? گاهى آن حيوان شهوانى كه مظهر آن را خوك مى دانند، زمام امور را به دست مى گيرد و مجال به آن درنده و شيطان و فرشته نمى دهد. يك مرتبه در ناحيه يكى از اينها عليه او قيام مى شود، تمام اوضاع به هم مى خورد و يك حكومت جديد بر وجود انسان حاكم مى گردد.

? انسان گنهكار آن انسانى است كه حيوان وجودش بر وجودش مسلط است يا شيطان وجودش بر او مسلط است يا آن درنده وجودش بر او مسلط است؛ يك فرشتگانى، يك قواى عالى هم در وجود او محبوس و گرفتار هستند.

✅ توبه يعنى آن قيام درونى، اينكه مقامات عالى وجود انسان عليه مقامات دانى وجود او - كه زمام امور اين كشور داخلى را در دست گرفته اند - يك مرتبه انقلاب مى كنند، همه اينها را مى گيرند و به زندان مى اندازند و خودشان با قوا و جنود و لشكريان خود زمام امور را در دست مى گيرند.

? استاد شهید مطهری، آزادی معنوی، ص 114