بسیاری از پدران و مادران تربیت را به پند و اندرز و امر و نهی میدانند ، و گمان می کنند فقط هنگامی که مشغول صحبت کردن با فرزندان و امر و نهی هستند به تربیت فرزندان اشتغال دارند . 

به همین دلیل کودکان خردسال را قابل تربیت نمیدانند ، میگویند هنوز بچه است و چیزی سرش نمیشود . و تربیت را زمانی شروع میکنند که فرزندشان به سنی خاص رسیده باشد که خوب و بد را بفهمد . 

در صورتیکه این عقیده و نظر کاملا اشتباه است . 

کودک از همان کودکی و خردسالی مشغول پرورش یافتن و تربیت شدن است . 

فرزندانمان در تمام لحظات عمر تدریجا بزرگ میشوند و شکل میگیرند چه پدر و مادر بخواهند یا نخواهند . 

بچه صبر نمیکند تا پدر و مادر امر و نهی کنند یا دستور دهند تا او تربیت شود . 

اعصاب و مغز ظریف کودک از خردسالی مانند یک دستگاه دقیق فیلمبرداری در حال تصویربرداری از تمام حوادث و لحظه هاست . بدین وسیله تربیت یافته و پرورش می یابد . 

کودک یک مقلد کامل است ، به اخلاق و رفتار پدر و مادر و خواهر و برادر و سایر اطرافیان نگاه میکند و از آنان تقلید میکند . 

کودک وجود خود را با نگاه به اخلاق و رفتار اطرافیان شکل میدهد ، او به کردار و رفتار نگاه میکند و به پند و اندرز و امر و نهی زیاد توجهی نمیکند و اگر کردار با رفتار مطابقت نداشت از کردار تقلید میکند . 

دختر بچه از اعمال و رفتار مادرش آداب زندگی و مادری و شوهر داری را یاد میگیرد . 

پسر بچه بوسلیه رفتار پدرش شویه زندگی و زن داری و غیرت و شجاعت و تلاش و کوشش را یاد میگیرد  . 

پس بر پدر و مادر لازم است اول به اعمال و رفتار خودشان دقت داشته باشند تا بتوانند فرزندان خوبی تربیت نمایند . 

همچنان که مولا امیرالمومنین علی علیه السلام می فرمایند : 

شما به بزرگان احترام بگذارید تا کودکان به شما احترام بگذارند . (۱) 

پیغمبر اسلام (ص) خطاب به اباذر فرمود : 

وقتی انسان صالح و نیکوکار شد خدا به واسطه صالح بودن او ، فرزندانش را به صلاح خواهد آورد (۲) 

و همچنین حضرت علی علیه السلام در جای دیگری می فرمایند : 

اگر میخواهی دیگران را اصلاح کنی ابتداا خود را اصلاح کن . اینکه بخواهی دیگران را اصلاح کنی و خود فاسد باشی این خود بزرگترین عیب است . (۳) 

ﻛﻮﻣﻮﻟﻪ ﺳﻮ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ، ﻣﺎﺩﺭﻯ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻈﻬﺮ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺰﺍﺭﺷﻰ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻛﻨﮕﺮﻩ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ، ﻣﺸﻐﻮﻝ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺯﻧﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺩﻩ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻨﺪ.

ﺑﻴﻦ ﺯﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﭼﻨﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﻭ ﭘﺎﺳﺦ ﺭﺩ ﻭ ﺑﺪﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺯﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺩﻋﺎ ﻭ ﺧﻠﺎﺻﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ، ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﭘﺮﺳﻴﺪ:

ﭘﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﭼﻪ ﻛﺮﺩﻳﺪ؟ ﻛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻜﺮﺩﻡ… ﻣﻦ ﺭﻭﻯ ﻧﻔﺲ ﺧﻮﺩ ﻛﺎﺭ ﻛﺮﺩﻡ ﻭ ﻳﺰﺩﺍﻥ ﺭﻭﻯ ﺁﻥ‌ﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩ. (۴) 

پس میشود نتیجه گرفت بهترین شیوه برای تربیت کودکان اینست که والدین در رفتار و اخلاق و کردار خود دقت داشته باشند ، اگر میخواهند فرزندان صالحی تربیت کنند باید رفتار خودشان نیز خوب و صالح باشد 

______________________________________

پی نوشت ها :

(۱) غررالحکم ص ۷۸۰ 

(۲) مکارم الاخلاق ص ۵۴۶ 

(۳) غررالحم  ۲۷۸ 

(۴) کودک از نظر وراثت و تربیت