کم کم غروب ماه خدا ديده مي شود
صد حيف ازين بساط که برچيده مي شود
در اين بهار رحمت و غفران و مغفرت
خوشبخت آن کسي ست که بخشيده مي شود
عيد شما مبارک

فرازهايي از دعاي وداع امام سجاد(ع) با ماه رمضان:
بدرود اي بزرگترين ماه خداوند و اي عيد اولياي خدا…
بدرود اي ماه دست يافتن به آرزوها…
بدرود اي ياريگر ما که در برابر شيطان ياريمان دادي…
بدرود اي که هنوز فرا نرسيده از آمدنت شادمان بوديم
و هنوز رخت برنبسته از رفتنت اندوهناک.

دل کندن از خوبیها چقدر سخت است، دل بریدن از دیدار دوستی عزیز که روز ها و شب های مدیدی با او همنفس و مأنوس بوده‌ای، برای همدمی و همدلی باو، در دل شب از خواب ناز پریده‌ای تا با لحظه‌های خلوتش همراه و همکلام شوی

پیشترها از او شنیده‌ای که:
در دل شب خیز و ریز قطره اشکی ز چشم
که دوست دارم کند گریه، گنهکار ما
این میهمان دلنشین سراسر حبیب خداست، از سر و رویش رحمت و همدلی می‌ریزد، چونان بارانی می‌ماند که رهگذر دوست دارد از ریزش نگاه یکریز او خیس شود. تمام خشکی‌هایش را بشوید و روحش را تر و تازه کند. رمضان چنین لطف و لطافتی دارد. چون نسیم باران می‌وزد و می‌ریزد و در مسیرش همه را می‌نوازد. به کردار رودخانه، تمام سنگ‌ریزه‌ها و ناخالصیها را از بستر وجود می‌زداید و با خود می‌برد. این بار اگر رحمت الهی که از چشم آبی آسمان لایتناهی فرو می‌ریزد، کودک طبع آدم دوباره به ترانه می‌نشیند.

صفحات: 1· 2

شیخ صدوق رحمة الله علیه برای وداع ماه مبارک رمضان دعائی ذکر کرده که می‏گوید: ابو بصیر از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده که حضرت فرمود: «تقول فی وداع شهر رمضان
«اللهم انک قلت فی کتابک المنزل علی نبیک المرسل و قولک الحق شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان، و هذا شهر رمضان قد انصرم فاسالک بوجهک الکریم، و کلماتک التامات ان کان بقی علی ذنب لم تغفره و ترید ان تحاسبنی به او تعذبنی علیه او تقایسنی به ان یطلع فجر هذه اللیلة، او ینصرم هذا الشهر الا و قد غفرته لی یا ارحم الراحمین‏» (1)

در وداع ماه مبارک بگوئید:
بار پروردگارا تو خود گفتی در کتاب مقدس که بر نبی مرسلت نازل فرموده‏ای و قول تو حق است که ماه رمضان که در او قرآن نازل شده و مایه هدایت و رستگاری مردم و دلائل آشکار از هدایت و وسیله تشخیص حق از باطل می‏باشد، اینک ماه رمضان به پایان رسید «و فیوضاتش تا سال آینده از ما قطع شد» پس تقاضا می‏نمایم از تو به آبروی گرامیت، و کلمات تام و تمامت، اینکه اگر بر من گناهی باقی مانده ( و پاک نشدم) که هنوز آن گناهم را نیامرزیدی، و اراده حسابرسی او را داری، یا می‏خواهی به آن گناه باقیمانده عذابم کنی، و یا به اندازه گناهم عقوبت نمائی، تا اینکه طلوع کند فجر این شب، یا پایان پذیرد این ماه مبارک، مگر آنکه آن گناهانم را بیامرزی و از تقصیرم در گذری، ای مهربانترین مهربانان

انفاق و صدقه و بخشش مال در ماه رمضان به خصوص در دهه‌ی پایانی آن به شرط اجتناب از اسراف و فخرفروشی مستحب است. در صحیحین از ابن عباس (رض) روایت است که رسول الله (ص) سخاوتمند‌ترین انسان‌ها بود و سخاوتمند‌تر از هر وقت، زمانی بود که در ماه رمضان، جبرئیل نزد ایشان می‌آمد. جبرئیل در تمام شب‌های رمضان، قرآن را با رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- تکرار می‌نمود. و آن حضرت (ص) در پخش خیر و نیکی، از بادهای وزنده نیز سبقت می‌گرفت.
به طور کلی باید گفت: جود و بخشش در ماه رمضان مستحب و در دهه‌ی آخر آن با اقتدا به رسول خدا (ص) و سلف صالح دارای فضیلت بیشتری است. نیز از آنجا که رمضان ماه شریفی است نیکی انجام گرفته در آن بهتر از نیکی در سایر ماه‌های سال است و از آن لحاظ که مردم در این ماه به خاطر مشغولیت به روزه و سایر طاعات کسب و درآمدشان پایین می‌آید، به کمک و مساعدت مالی دیگران نیاز بیشتری پیدا می‌کنند.

این مقاله با استناد به حدیث شریفی از امام معصوم عليه السلام که در تفسیر سوره ی قدر، فاطمه زهرا عليهاالسلام را شب قدر نامیده است، در شرح و تبیین آن و در خصوص مقایسه ی تطبیقی آیات سوره ی مبارکه قدر با شخصیت، ابعاد وجودی و اسماء مبارکه ی کوثر طه، فاطمه ی زهرا عليهاالسلام به رشته تحریر درآمده است. در این مقاله آیات سوره قدر به ترتیب ذکر شده و با توجه به هر آیه شباهت ظاهری یا معنوی آن آیه با حضرت فاطمه عليهاالسلام ذکر شده که در مجموع یازده شباهت بین زهرای مرضیه با آیات کریمه قدر آورده شده است که به اختصار بیان می‌شود:
همچنان که طبق آیات کریمه، شب، مایه سکون و آرامش است، حضرت زهرا عليهاالسلام نیز مایه آرامش و تسلی خاندان عصمت بالاخص پدر است او تنها دختري است که مام پدر است. کنیه «ام ابیها» نشانگر ابراز محبت شدید از سوی پیامبر اکرم نسبت به ایشان بود، اما درخشش و نورانیت زهرای اطهر با سیاهی و ظلمت شب در تضاد است.

1- “انا انزلناه فی لیلة القدر": همچنان که شب قدر ظرف زمانی نزول قرآن کریم است، صدیقه کبری، ام الائمه نیز محل نزول امامان معصوم عليهم السلام است، چرا که انسان کامل به منزله ی قرآن است که تمام صفات و خصائل قرآنی در او متجلی است. حضرت علی عليه السلام نیز در جنگ صفین با عبارت «انا قرآن ناطق» به این قضیه اشاره می‌فرمايد.

2- “و ما ادریک ما لیلة القدر": در این بخش به عظمت مافوق تصور و موجود الهی که قدرت شناخت کامل آنها را از ما سلب می‌کند و به رفتار پیامبر اکرم صلي الله عليه و آله با ایشان اشاره شده است.

3- “و ما ادریک ما لیلة القدر": مجهولیت شب قدر بی شباهت به غربت و مظلومیت زهرای مرضیه نیست. علاوه بر ابعاد وجودی و درجات تقرب و سلوک الی الله، تاریخ دقیق ولادت، شهادت، طول عمر و بالاخص مزار ایشان برای ما مجهول می‌باشد. (که از دردها و مصائب بزرگ شیعه است).

4- “لیلة القدر": بین ستر و پوشش شب با حجاب و عفاف حضرت زهرا سلام الله عليها، شباهت وجود دارد و نیز بین دردها و مصائب بیکرانی که ایشان را یکی از بکائین (بسیار گریه کنندگان) نمود، با سیاهی و ظلمت شب اقتران وجود دارد.

5- “لیلة القدر": کوتاهی عمر زهرای مظلومه با کوتاهی شب قدر قابل قیاس است.

شب قدر

6- “لیلة القدر خیر من الف شهر": خیر کثیر کوثر طه صلي الله عليه و آله که ادامه ی نسل نبوت تا قیام قیامت از دامان مطهر اوست، با خیر و بركت شب قدر که به تنهائی از هزار ماه برتر است، مقایسه شده است.

7- “تنزل الملائکة والروح فیها": از نظر روایات مسلم است که جبرئیل امین بر فاطمه زهرا عليهاالسلام نازل می‌شد، در حالی که حتی بر ائمه عليهم السلام نیز نازل نمی‌شد؛ هر چند فرشتگان دیگر به محضر آنان می‌رسیدند. امام خمینی(ره) نزول فرشته وحی بر ایشان را از بالاترین فضائل آن حضرت می‌شمارند. نزول فرشتگان در شب قدر و نزول آنها بر زهرای محدثه از شباهت‌های دیگر آن دو است.

8- “باذن ربهم": همچنان که در شب قدر همه چیز به اذن و فرمان الهی است، زندگانی زهرای مرضیه نیز در تمامی موارد به اذن و امر الهی بوده است. از زمان تکوین نطفه با آن سیب بهشتی، جریان تولد، اسما مبارکه، سکوت، فریاد، خشم، قهر … همه برای رضای خدا بوده است چرا که او راضیه و مرضیه است. تحت اذن و فرمان کامل خدا بودن از وجوه دیگر شباهت‌های آن دو است.

9- “باذن ربهم من کل امر": همچنان که در شب قدر تمام امور و حوادث سال شخص، مقدر می‌شود، در کتاب منسوب به حضرت به نام مصحف زهرا عليهاالسلام نیز تمام اخبار، حوادث و پیشامدهای خاندان امامت و مسلمین از گذشته و آینده مشخص است. بین صحیفه ی حضرت زهرا عليهاالسلام با مشخص شدن حوادث مقدر (من کل امر) در شب قدر شباهت وجود دارد.

10- “سلام” : همچنان که این شب سراسر سلام و آرامش و امنیت است، صدیقه ی طاهره نیز تمام وجودش، مظهر لطف و رحمت الهی است. او حوراء انسیه‌اي است که همه خیر و برکت و نور و جمال دنیا و آخرت را با هم داراست. در این بخش به اسماء مبارکه ایشان اشاره شده است.

11- “سلام هی حتی مطلع الفجر": همچنان که انتهای شب قدر، طلوع فجر و صبح صادق است، انتهای امامت از دامان پاک حضرت فاطمه عليهاالسلام نیز، صبح ولایت است که یوسف زهرا، فرزند طور والعادیات، فرزند یس والذاریات، مهدی موعود (ارواحنا لتراب مقدمه الفداه) ظهور کرده و شب تاریک ظلمتکده جهان را به صبح هدایت و رستگاری دلالت خواهد نمود. مطلع الفجر حضرت زهرا، مهدی موعود(عج) است. الیس صبح بقریب؟! آیا سپیده نزدیک نیست؟!

شنیده‌ام که می‌آيی، بهار سرمه راهت دو چشم من، بهشت من، فدای ناز نگاهت

منبع:
فريبا احمدي اپتومتريست و مدرس دانشگاه “ع پ” اردبيل .

جمعيت از خود بي‌خود شده است. چراغ‏ها خاموش است. در تاريكى صداى گريه و ناله از هر سو برمى‌خيزد. انگار اينها همان انسان‏هايى نيستند كه ساعتى پيش در كوچه و خيابان راه مى‏رفتند از بقالى و لبنياتى و نانوايى خريد مى‏كردند، گاهى بر هم اخم مى‏كردند و از يكديگر دلگير مى‏شدند. پيش خود هزار جور حساب و كتاب داشتند. انگار اينها از يك سياره ی ديگر آمده‏اند، از سياره ی عشق و دوستى؛ از سياره ی دل‌هاى نرم و آماده. از سياره‏اى كه در آن كسى به فكر مزه خورشتى كه با نان فردا شب خواهد خورد نيست. آنجا ديگر كسى به فكر بزرگى و كوچکى خانه، زيبايى و زرق و برق اتومبيل و لباس، تفاخر و رفاه و دنياطلبى نيست. اينها از كجا آمده‏اند كه اين‏طور ضجه مى‏زنند. اين‏گونه از خود بي‌خود مى‏شوند. شانه به شانه هم مى‏نشينند و تكان‏هاى شانه يكديگر را حس مى‏كنند. اينها از كجا آمده‏اند كه فضاى خاموش مصلى را با امواج آسمانى و عرشى خود به فضايى سرشار از نفس فرشتگان تبديل كرده است.

صداى آرام بخش مجرى مراسم، فريادها را به سكوت مبدل مى‏كند: گوش كن امشب فرض كن اينجا تنهايى، فرض كن هيچ كس جز تو نيست، تنهاى تنها. فرض كن در تنهايى قبر و در تاريكى قبر به خودت آمدى، يك عمر معصيت كردن، يك عمر خلاف اوامر الهى رفتار كردن، يك عمر جواب محبت‏هاى او را با بى اعتنايى دادن تمام شده است. حالا آوردنت اينجا در آرامگاه ابدى، جايى كه هيچ برگشتى نيست، هيچ فريادرسى نيست. جايى كه تو هستى و نتيجه ی اعمال تو كه به صورت مار و مور و عقرب به جانت مى‏افتد. اين تاريكى، همان تاريكى شب قبر است. فكر كن كه عذاب‏هاى الهى در راه هستند. تو را به جان على ‏(عليه السلام) كه امشب فرقش در محراب شكافته مى‏شود! اين محيط را فراموش كن.

«امشب چشم من به روى چيزهايى باز شد كه پيش از اين نمى‏ديدم، اگر هم جسته و گريخته، گاهى كسى در اين مورد حرفى مى‏زد، برايم خيلى مهم نبود. اما حالا حس مى‏كنم سبك شده‏ام، حس مى‏كنم پاك شده‏ام، حالا من هم مى‏توانم او را صدا بزنم.»

حالا يك نفر از تو مى‏پرسد شب‏هاى قدر چه كردى؟ از شب‏هاى قدر چه توشه‏اى برداشتى؟ وقتى درهاى رحمت ‏به رويت ‏باز بود، چرا استفاده نكردى؟ خدايا من امشب آمده‏ام كه بگويم اشتباه كردم. آمده‏ام بگويم نفهميدم، نمى‏خواستم با توى مهربان، مخالفت كنم. خدايا اگر قرار است امشب مرا نيامرزى، همين الان مرا از دنيا ببر. حالا قرآن‏ها را روى سر بگيريد. قرآن خيلى عزيزه. قرآن را روى سرهاى خود بگيريد و در تاريكى قبر فرياد بزنيد: الهى بك يا الله …

صداى جمعيت ‏يك بار ديگر اوج مى‌گيرد هيچ كس حال خود را نمى‏فهمد. هيچ كس به فكر وضع ظاهرى خود نيست. گويا در اين جمعيت هر كس در خلوت خود ناله مى‏كند؛ گويى هر كس از بدى اعمال خود ضجه مى‏زند.

اين جمله را هم گوش كن: تو را به جان آقايى كه مرغابى‏هاى خانه دخترش هم براى او اشك مى‏ريختند، گوش كن. مى‏خواهم در همين حالى كه دارى يك دعا بخوانم. خدايا اگر امشب در سرنوشت ‏يك‌ ساله ما مقدر كردى كه اين آخرين شب قدرى باشد كه آن را درك مى‏كنيم، خدايا كارى كن كه امشب، شب آمرزش ما باشد. شب بخشيده شدن گناهان ما باشد.

بیا ای دوست تا باهم بسوزیم
چو شمع محفل ماتم بسوزیم
من و تو سوگوار یک عزیزیم
بیا تا هردو در یک غم بسوزیم
بیا چون شمع و چون پروانه باشیم
به گرد هم بررای هم بسوزیم
بیا با محرمان دمساز گردیم
چرا از طعن نامحرم بسوزیم
چو می خواهی در ان عالم نسوزی
همان بهتر در این عالم بسوزیم
به خورشید محبت ره توان برد
اگر یک صبح چون شبنم بسوزیم
چو می باید بسوزد سینه بگذار
بیاد عترت خاتم بسوزیم
کمال سوختن عشق علی است
مبادادر عزایش کم بسوزیم
نسوزد آفتاب حشر مارا
اگر از داغ او یکدم بسوزیم
(محمد)باز از سوز جگر گفت
بیا ای دوست تا باهم بسوزیم

پیوند: http://www.jamejamonline.ir/papertext.aspx?newsnum=100819413289

امشب قرار است دل‌هايمان را دو پاره كنيم؛ پاره‌اي از آن را بفرستيم به شهر بي‌وفاي كوفه كه مردمش هيچ‌وقت با مولايمان علي(ع) همراه و همدل نبودند و رياكاري‌شان، آنها را واداشت تا سحر نوزدهم رمضان با ضربه شمشير، فرق علي(ع) را بشكافند؛ ضربه‌اي كه امشب حضرت امير را از پاي درمي‌آورد.

آري امشب پاره‌اي از دل ما در حرم مولايمان براي مظلوميت او مي‌گريد و پاره ديگرش به درگاه خداوندگار مي‌رود تا در شبي كه از هزار شب برتر است، در شبي كه شب «قدر» است، از خداي رحمان طلب مغفرت كند. امشب زمزمه يا الله، يارحمان، ياعماد، يا معين و… بر لبانمان جاري مي‌‌شود تا شايد كه زنگار از دلمان زدوده شود و چند صباح ديگر عمر را در سايه رحمانيت خداوند سپري كنيم. شب قدر از هزار شب برتر است، شب قدر شبي است كه علي(ع) بعد از سال‌ها تضرع به ديدار خداوندش رفته است، شب قدر شبي است…